Heb jij er al over gehoord?! Buidelen of 'kangoeroen', een term die je - gelukkig - steeds vaker hoort als het over (aanstaande) baby's gaat. Maar wat is dat buidelen nou, waarom zijn er steeds meer mensen zo enthousiast over? En misschien nog wel belangrijker: waarom voelen jij en je kindje zich zo fijn tijdens en na dit buidelen?
Wat is buidelen?
Buidelen is eigenlijk niets anders dan zo bloot mogelijk knuffelen met je baby: Je baby ligt (bijna) bloot op jouw blote borst. Dit wordt ook wel 'huid- op- huid contact' genoemd. Hoe meer jullie samen contact met elkaars huid maken, hoe fijner. Het lijkt misschien een klein iets, maar onderschat het effect ervan niet! De huid is het grootste orgaan van de mens. Het is bijna niet voor te stellen wat er allemaal gebeurt wanneer jij met je baby ligt (of zit) te knuffelen op deze manier.
Ondanks dat het buidelen steeds bekender wordt, is het niet iets nieuws van deze tijd. In de jaren '70 werd het voor het eerst als interventie ingezet, als alternatief bij het gebrek aan een couveuse bij te vroeg geboren of zieke baby's. Als je nog wat verder terugkijkt, is het eigenlijk het opnieuw introduceren van iets wat lang geleden niet meer dan logisch was. En met lang bedoel ik héél lang geleden, in de tijd nog voordat we ons mensen moesten gaan kleden om te overleven.
De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor het 'gouden-uur' na de geboorte, waarin ongestoord huid-op-huidcontact ook centraal staat. Aanstaande ouders, maar ook professionals zijn zich steeds meer bewust van het belang hiervan voor een goede hechting en positieve bijdrage aan het herstel o.a. van baby en moeder. Wat veel mensen niet weten is dat ook (of misschien juist ook) in de periode na de geboorte het ook erg waardevol is om te buidelen samen met je baby.
Wat zijn de voordelen van buidelen?
Allereerst draagt het bij aan de hechting tussen jou en je baby. Het helpt letterlijk en figuurlijk bij het creëren van een basis van jou en je baby. Het helpt je ook verbonden voelen met elkaar. Hoe beter jullie gehecht zijn, hoe beter je baby zichzelf later leert controleren en kan ontwikkelen. Zowel voor je baby als jou is het rustgevend en ontspannend om te buidelen. Doordat je
baby jou zo dichtbij voelt, hoort en ruikt, voelt je baby zich meer op zijn of haar gemak. Je baby hoort je stem, herkent je hartslag (want dat hoorde je baby ook in de buik) en ruikt jouw geur.
Hoe fijn is dat, zeker in een wereld vol (voor je baby) vreemde prikkels en nieuwe indrukken. Jou van zo dichtbij horen, voelen en ruiken geeft je baby vertrouwen en stelt gerust.
Daarnaast heeft buidelen een bijzonder effect op de hartslag en ademhaling van je baby. Zowel de hartslag als de ademhaling worden vaak rustiger en regelmatiger. Wist je bijvoorbeeld dat sommige baby's die na de geboorte in het ziekenhuis liggen en daarbij soms nog wat last hebben van wat ze dipjes noemen (kortdurende lagere hartslag en/ of ademhaling) tijdens het buidelen vaak minder dipjes hebben? Hoe mooi is dat! Ik heb het zelf al vaak mogen zien tijdens mijn werk op de kinder,- of neonatologieafdeling in het ziekenhuis en ik blijf het zo fascinerend vinden!
Ook heeft het een gunstig effect op o.a.de bloeddruk, het zuurstofgehalte en de bloedsuikerspiegel. Buidelen helpt ook om de lichaamstemperatuur van je baby stabiel te houden. Niet alleen stabiel houden trouwens: als je baby een wat hoge of juist krappe lichaamstemperatuur heeft kun jij als mama hem door lichaamscontact helpen wat af te koelen of juist op te warmen. Bijzonder toch? Een mutsje is dan ook lang niet altijd nodig. Indien het niet nodig is, zou mijn advies zijn: laat het bij het buidelen af.
Buidelen en hormonen.
Sommige baby's die in een couveuse liggen, mogen er (altijd in overleg met je kinderarts!) soms even uit om te buidelen. Sommige moeders omschrijven het gevoel tijdens de momenten van het buidelen als een gevoel van verliefdheid. Dat is ook niet gek, want door te buidelen komt er een boost aan hormonen vrij, zowel bij je baby als bij jou, die allemaal hun eigen bijzondere werking hebben. Zo komen er hormonen vrij die zorgen dat je je blij en ontspannen voelt zoals o.a. het 'knuffelhormoon' oxytocine. Extra fijn hiervan: oxytocine is ook van belang bij de borstvoeding. Dus geef je borstvoeding en/ of loopt je borstvoeding wat terug? Ga regelmatig een poosje buidelen samen!
Onder invloed van nog allerlei andere hormonen die aangemaakt worden door het huid-op-huidcontact gebeuren er nog meer mooie dingen in het lijf van je baby en van jou:
Enkele van deze positieve effecten zijn:
- Minder onrust bij je baby
- Beter en dieper slapen
- Verbeteren van de weerstand
- Sneller en méér aankomen in gewicht van je baby
- Werkt stress- en pijnverlagend (ook heel fijn bij lichamelijk ongemak, zoals krampjes)
- Minder stress bij mama
- Werkt stimulerend bij het geven van borstvoeding
Of het nou gaat om pasgeboren baby's of al wat oudere baby's, buidelen heeft hoe dan ook effect op je baby en op jou! Het is ook nooit te laat om te starten met buidelen en je kunt het niet vaak genoeg of te lang doen. En verwend? Dat worden ze er zeker niet van!
Ligt je baby in het ziekenhuis? Dat is geen reden om niet te buidelen. Integendeel, het is een mooie extra reden om het wel te doen, wel in overleg met de verpleegkundigen en/ of kinderarts.
Zijn er ook nadelen aan buidelen?
Is er dan helemaal geen nadeel aan het buidelen? Ja er zijn wel een aantal nadelen aan het buidelen. Een van de nadelen is het licht verslavende effect ervan: eenmaal begonnen met
buidelen en huid-op-huid contact hebben, zorgt dat je dit véél vaker wilt doen met je baby.
Een ander nadeel is dat je niet met meerdere mensen tegelijk kunt buidelen, mochten jullie samen voor je baby zorgen. Om strijd wie er nu met de baby mag knuffelen te voorkomen, is met elkaar afstemmen aan te raden. (Opgebiecht: ik vond de buidelmomenten stiekem soms best een uitkomst als nee zeggen tegen kraambezoek wat lastig was. Bij mij in de buideltop voelde het meteen veel logischer om onze baby niet af te geven).
Veilig buidelen met je baby
Maar hoe doe je dat nu, buidelen met je baby? Hier zijn wat tips om ontspannen en veilig te buidelen:
- Leg je baby op zijn of haar buik op jouw blote borst, zó dat je bovenop het hoofd makkelijk een kus kunt geven (kusjeshoogte).
- De ideale houding van je baby bij het buidelen is: niet te ver ineen gedoken, liggend op de buik op jouw borst, met de armen licht gebogen, zo dat de handjes bij de mond kunnen, beentjes wat opgetrokken en iets gespreid, mond en neus onbedekt en te allen tijde moet je goed zicht op je baby kunnen hebben.
- Zorg dat je gaat buidelen met een lege blaas, evt. wat te drinken en te eten naast je, en voorkom dat je onnodig gestoord wordt.
- Als je het fijn vindt, doe je deur op slot, of in het ziekenhuis geef aan de verpleegkundige aan dat je even ongestoord wilt samen zijn, hang evt. een kaartje aan de deur.
- Een heel mooi moment voor je baby om bij jou te buidelen kan zijn net na een voeding. Buidelen van voeding tot voeding kan ook heel fijn zijn.
- Buidelen is niet gebonden aan tijd of aan tijdstippen. Wel kan het zijn dat je baby bepaalde momenten heeft dat hij of zij wat meer onrustig is of wat meer de behoefte heeft aan jouw warmte en nabijheid. Dat zijn mooie momenten om te gebruiken om te buidelen.
Tip: De warmte en het contact van jullie lijven zijn ook nog eens heel prettig voor de buik en darmen van je baby.
- Buidelen kan uiteraard prima in bed, maar ook op de bank of een fijne stoel. Let hierbij wel op dat jij en je baby lekker en veilig zitten en er geen gevaar bestaat dat je baby van je afrolt en tussen of naast je terecht komt.
- Vraag zo nodig of iemand een oogje in het zeil houdt als je merkt dat je in slaap dreigt te vallen met je baby bij je.
Wij mensen hebben geen buidel om onze baby in te dragen. Ergens jammer, want laat dichtbij (op) jou voor je kindje nou net de beste plek waar hij of zij maar kan zijn de eerste maanden.
Dat wil echter niet zeggen dat er geen alternatieven zijn om het buidelen voor ouder en kind wat makkelijker en toegankelijker te maken. Buidelen kan huid op huid met een doek of laken om jullie heen (let op dat je het veilig over en om jullie heen legt en altijd alert zijn dat je baby er niet onder kan kruipen of het zijn of haar ademweg kan belemmeren!)
Daarnaast zijn er de laatste jaren mooie alternatieven ontwikkeld om het buidelen voor ouder en kind wat makkelijker en ook laagdrempeliger te maken. Niet iedereen vindt het even prettig om met zijn of haar baby bloot te liggen terwijl er ook andere mensen in de buurt zijn of kunnen zijn. Enkele alternatieven kunnen zijn:
Buideltop
Door gebruik te maken van een buideltop ondervang je bovenstande heel makkelijk. Een buideltop is een soort strapless hemdje wat je over je kindje en jou heen doet. Je hebt dan net wat meer je handen vrij en je baby ligt ook wat ‘stabieler’ dan zonder top. Ouders liggen soms ook net wat meer ontspannen dan. Wanneer je je kindje wilt voeden, verschonen e.d rol je de top naar beneden en kun je je baby oppakken. Een buideltop is niét bedoeld om mee te gaan dragen tijdens het wandelen of ter vervanging van bijv. een draagdoek of draagzak. Het is wel een heel mooie overbrugging in de eerste tijd na de geboorte, totdat je voldoende hersteld bent om te gaan dragen bijvoorbeeld.
Buidelshirt
Let er bij het kiezen van een buidelshirt op dat er onderling veel verschil in zit en dat niet alle shirts even geschikt zijn om daadwerkelijk mee te gaan dragen, ook al wordt daar wel mee gepromoot. Het is belangrijk dat ook bij een buidelshirt je je kindje op de juist manier veilig en voldoende ondersteunt. Dat wil zeggen dat er zo min mogelijk druk op beentjes en heupjes komt en het nekje goed ondersteund wordt. Realiseer je ook dat er niet bij elk buidelshirt huid op huid contact mogelijk is, omdat je toch op of in een shirt draagt. Sommige buidelshirts zijn letterlijk een shirt met een buidel erop genaaid. Deze kun je niet aanpassen aan je baby, geeft niet voldoende ondersteuning, teveel druk op voetjes en heupjes en omdat er geen huid-op-huid contact is mis je nog de mooie functie van het buidelen. Je zou dan kunnen overwegen of je niet beter met een draagdoek of draagzak kan gaan dragen.
Tip: Indien je voldoende hersteld bent, kunt je uiteraard ook ‘gewoon’ huid op huid gaan dragen met een draagdoek, dus zo bloot mogelijk bovenlijf onder je doek. Idem voor je baby.
Buidelen doet nog zoveel meer dan hierboven benoemd, maar dat past niet allemaal in een blog.
Mocht je nog vragen of opmerkingen hebben over het buidelen, of over andere dingen die je gelezen hebt?
Stuur een berichtje naar info@puur-nabij.nl
Veel fijne, knusse momenten samen gewenst!
Judith
PS. We hebben het hierboven steeds over buidelen met je baby, maar ook dreumesen, peuters en oudere kinderen kunnen evengoed nog veel baat hebben bij het buidelen en het huid-op-huid contact.
PPS. Hierboven hebben we het over moeders en hun baby, maar ook voor vaders en baby's is het heel waardevol om samen te buidelen! Wissel het evt. af, of wanneer je als moeder niet in staat bent om te buidelen de eerste tijd, laat vader vooral ook veel buidelen met zijn baby.
Over de schrijfster
Dit is Judith Taken, van Puur & Nabij - praktijk voor je baby en jou. Vanuit haar praktijk begeleid ze ouders bij grote en kleine vragen, problemen of uitdagingen op babygebied. Ze heeft een achtergrond als kinderverpleegkundige en verpleegkundig babyconsulent. Daarnaast is ze ook draagconsulente, docente Shantala babymassage en Dunstan babytaaltrainer. Enkele van de interventies die ze graag inzet is het gebruik van een draagdoek of draagzak, veel nabijheid en contact en met aandacht kijken wat je baby aangeeft. Judith wordt blij van de groeiende aandacht die er is voor het belang van investeren in de eerste duizend dagen van je kindje en waarom dat zo belangrijk is. Ze vindt het ook fijn dat er meer bekendheid komt over de keuzes die je (als ouder, maar ook als professional!) daar zelf in kunt maken.
www.puur-nabij.nl
Insta: babypraktijk_puurennabij
Fb: Babypraktijk Puur & Nabij Achterhoek